Rumianek pospolity

 

Rumianek pospolity (Matricaria chamomilla)

 Rumianek pospolity to roślina, którą możemy spotkać na łąkach, polach, przy drogach i w ogrodach na całym świecie. Najlepiej rośnie na glebach piaszczystych i w słonecznych miejscach. Jest to niezwykle popularna roślina, która od wieków znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej, kosmetyce oraz kulinariach. Jego delikatne, białe kwiaty i charakterystyczny zapach są znane na całym świecie. W tym poście  przyjrzymy się bliżej właściwościom rumianku, jego zastosowaniom, a także przeciwwskazaniom w jego używaniu.

Rumianek jest ceniony przede wszystkim za swoje właściwości uspokajające i łagodzące. Napar z rumianku jest często stosowany jako naturalny środek na bezsenność i stres. Działa kojąco na układ nerwowy, co pomaga w osiągnięciu stanu relaksacji i wyciszenia przed snem. Wiele osób sięga po filiżankę rumiankowej herbaty po długim dniu, aby złagodzić napięcie i ułatwić zasypianie. Badania wykazały, że rumianek może wpływać na poziom hormonów stresu w organizmie, co dodatkowo potwierdza jego uspokajające działanie.

Oprócz właściwości uspokajających, rumianek jest również znany ze swoich zdolności przeciwzapalnych i antyseptycznych. Może być stosowany zewnętrznie do łagodzenia podrażnień skóry, takich jak oparzenia słoneczne, ukąszenia owadów czy drobne rany. Dzięki zawartości olejków eterycznych, takich jak chamazulen, rumianek pomaga w redukcji obrzęków i zaczerwienień. Jest także popularnym składnikiem w produktach do pielęgnacji skóry, takich jak kremy i maści, które mają na celu łagodzenie stanów zapalnych.

Rumianek jest również często stosowany w leczeniu dolegliwości żołądkowych. Jego właściwości przeciwskurczowe pomagają w łagodzeniu bólu brzucha, wzdęć oraz niestrawności. Herbata rumiankowa jest zalecana osobom cierpiącym na zespół jelita drażliwego, ponieważ może pomóc w zmniejszeniu objawów takich jak ból i skurcze jelit. Regularne spożywanie naparu z rumianku może przyczynić się do poprawy trawienia i ogólnego komfortu jelitowego.

Chociaż rumianek jest powszechnie uważany za bezpieczny, istnieją pewne przeciwwskazania do jego stosowania. Osoby uczulone na rośliny z rodziny astrowatych, takie jak ambrozja, mogą również być uczulone na rumianek. Objawy uczulenia mogą obejmować wysypkę, swędzenie czy nawet problemy z oddychaniem. Ponadto, rumianek może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, zwłaszcza rozrzedzającymi krew, dlatego przed jego regularnym stosowaniem warto skonsultować się z lekarzem.

Rumianek znalazł również swoje miejsce w kuchni. Jego delikatny, kwiatowy aromat doskonale komponuje się z różnymi potrawami. Może być dodawany do deserów, takich jak ciasta czy musy, aby nadać im subtelnego, ziołowego smaku. W kuchni można również wykorzystać rumianek do przygotowania syropów, które będą idealnym dodatkiem do herbaty lub lemoniady. Przykładem może być syrop rumiankowy, który powstaje przez zalanie kwiatów rumianku gorącą wodą z cukrem i pozostawienie do naciągnięcia. Taki syrop może być orzeźwiającym dodatkiem do letnich napojów.

W kosmetyce rumianek jest ceniony za swoje właściwości oczyszczające i łagodzące. Może być stosowany w formie toniku do twarzy, aby zmniejszyć zaczerwienienia i poprawić kondycję skóry. W domowych warunkach można łatwo przygotować napar z rumianku, który po ostudzeniu posłuży jako naturalny tonik. Wystarczy zalać łyżkę suszonych kwiatów rumianku gorącą wodą, poczekać, aż napar ostygnie, a następnie przecedzić i przelać do butelki z atomizerem. Taki tonik można stosować codziennie, aby odświeżyć skórę i nadać jej zdrowego blasku.

Przykłady zastosowania 

Napar z rumianku:

1 łyżka suszonych kwiatów rumianku

250 ml wrzącej wody

Zalej kwiaty wrzątkiem, przykryj i pozostaw na 10 minut. Przecedź i pij 2-3 razy dziennie jako środek uspokajający i wspomagający trawienie.

Kąpiel z rumianku:

100 g suszonych kwiatów rumianku

2 litry wrzącej wody

Kwiaty zalej wrzątkiem, odstaw na 30 minut, przecedź i dodaj do wody w wannie. Kąpiel z rumianku działa relaksująco i łagodzi podrażnienia skóry.

Prosty przepis na herbatę miodowo-rumiankową:

1 łyżka suszonych kwiatów rumianku

1 łyżka miodu

250 ml wrzącej wody

Zalej kwiaty wrzątkiem, przykryj i odstaw na 10 minut. Przecedź, dodaj miód i ciesz się aromatycznym napojem.

Melisa lekarska

Melisa lekarska (Melissa officinalis), znana również jako matecznik, cytrynowe ziele czy miodownik, to roślina o wielu prozdrowotnych właściwościach. Jest ceniona zarówno przez pszczelarzy, jak i w medycynie naturalnej. Choć najbardziej kojarzona z działaniem uspokajającym, melisa ma znacznie więcej do zaoferowania.

Historia i pochodzenie melisy lekarskiej

Melisa lekarska pochodzi z regionów Morza Śródziemnego i była znana już w starożytności. Wspominali o niej tacy uczeni jak Hipokrates, Dioskorides czy Pliniusz. W średniowieczu św. Hildegarda uwzględniała melisę w swoich przyprawach, a Paracelsus ukrywał recepturę na "winko melisowe", skuteczne w leczeniu dychawicy. W Polsce melisa pojawiła się dzięki wędrującym mnichom, a Szymon Syreński nazywał ją rojownikiem lub pszczelnikiem.

Właściwości lecznicze melisy lekarskiej

Melisa lekarska jest chętnie uprawiana w ogródkach, na balkonach i parapetach. Ma przyjemny cytrynowy zapach, a jej liście są bogate w olejki eteryczne. Melisa działa uspokajająco, przeciwzapalnie, bakteriostatycznie i przeciwwirusowo. Jest bezpieczna dla dzieci i kobiet w ciąży. Pomaga w:

• Uspokojeniu nerwów i ułatwianiu zasypiania
• Wyciszaniu układu pokarmowego
• Łagodzeniu nerwobóli i nerwicowych schorzeń serca
• Zmniejszaniu mdłości i bóli menstruacyjnych
• Usuwaniu stresu oksydacyjnego
• Zapobieganiu miażdżycy i stłuszczeniu wątroby
• Leczeniu depresji i bólów głowy
• Pielęgnacji włosów

Przepisy z melisą lekarską

Napar z melisy: 

Łyżkę stołową suszonego ziela parzyć pod przykryciem w szklance wrzątku przez 10-15 minut. Spożywać 2-4 razy dziennie po 1/4 lub pół szklanki.

Syrop z melisy:

 ¾ szklanki świeżych liści zalać wodą, podgrzewać aż ubędzie o połowę. Dodać ½ szklanki mocnej herbaty i ¼ szklanki miodu. Przechowywać w lodówce. Stosować łyżkę stołową przed snem.

Winko melisowe: 

50 g świeżych liści zalać butelką białego wina półwytrawnego. Odstawić na 3 dni, przecedzić i pić 3 razy dziennie po 2-3 łyżki przed jedzeniem.

Melisowe brandy: 100 g liści zalać ½ litra brandy, odstawić na 10 dni. Po przecedzeniu stosować 10-20 kropli dziennie.

Zastosowanie zewnętrzne melisy lekarskiej

Inhalator na ból gardła: Parzyć po łyżce melisy, tymianku, lawendy i mięty w litrze wody. Inhalować przez 10 minut.

Płukanka do włosów: 3 łyżki liści zalać szklanką wody, podgrzewać 15 minut, przecedzić i używać do płukania włosów.

Olejek melisowy: 10 kropli olejku z melisy rozcieńczyć w 20 ml oleju migdałowego. Stosować do masażu.

Melisa w kuchni

Melisa lekarska dodaje cytrynowego aromatu potrawom. Można ją używać do sałatek, surówek, sosów, majonezu i napojów orzeźwiających. Świeże listki melisy można dodać do herbaty, aby wzbogacić jej smak.

Przepis na sernik z melisą

Na ciasto: 1 szklanka mąki, 100 g masła, szczypta soli. Nadzienie: 550 g twarogu, ¾ szklanki posiekanej melisy, 2 jajka, 50 g masła, 2 łyżki miodu. Ciasto piec w 200°C przez 15 minut, nadzienie piec 45 minut do uzyskania złotego koloru.