Melisa lekarska (Melissa officinalis), znana również jako matecznik, cytrynowe ziele czy miodownik, to roślina o wielu prozdrowotnych właściwościach. Jest ceniona zarówno przez pszczelarzy, jak i w medycynie naturalnej. Choć najbardziej kojarzona z działaniem uspokajającym, melisa ma znacznie więcej do zaoferowania.
Historia i pochodzenie melisy lekarskiej
Melisa lekarska pochodzi z regionów Morza Śródziemnego i była znana już w starożytności. Wspominali o niej tacy uczeni jak Hipokrates, Dioskorides czy Pliniusz. W średniowieczu św. Hildegarda uwzględniała melisę w swoich przyprawach, a Paracelsus ukrywał recepturę na "winko melisowe", skuteczne w leczeniu dychawicy. W Polsce melisa pojawiła się dzięki wędrującym mnichom, a Szymon Syreński nazywał ją rojownikiem lub pszczelnikiem.
Właściwości lecznicze melisy lekarskiej
Melisa lekarska jest chętnie uprawiana w ogródkach, na balkonach i parapetach. Ma przyjemny cytrynowy zapach, a jej liście są bogate w olejki eteryczne. Melisa działa uspokajająco, przeciwzapalnie, bakteriostatycznie i przeciwwirusowo. Jest bezpieczna dla dzieci i kobiet w ciąży. Pomaga w:
- Uspokojeniu nerwów i ułatwianiu zasypiania
- Wyciszaniu układu pokarmowego
- Łagodzeniu nerwobóli i nerwicowych schorzeń serca
- Zmniejszaniu mdłości i bóli menstruacyjnych
- Usuwaniu stresu oksydacyjnego
- Zapobieganiu miażdżycy i stłuszczeniu wątroby
- Leczeniu depresji i bólów głowy
- Pielęgnacji włosów
Przepisy z melisą lekarską
Napar z melisy:
Łyżkę stołową suszonego ziela parzyć pod przykryciem w szklance wrzątku przez 10-15 minut. Spożywać 2-4 razy dziennie po 1/4 lub pół szklanki.
Syrop z melisy:
¾ szklanki świeżych liści zalać wodą, podgrzewać aż ubędzie o połowę. Dodać ½ szklanki mocnej herbaty i ¼ szklanki miodu. Przechowywać w lodówce. Stosować łyżkę stołową przed snem.
Winko melisowe:
50 g świeżych liści zalać butelką białego wina półwytrawnego. Odstawić na 3 dni, przecedzić i pić 3 razy dziennie po 2-3 łyżki przed jedzeniem.
Melisowe brandy: 100 g liści zalać ½ litra brandy, odstawić na 10 dni. Po przecedzeniu stosować 10-20 kropli dziennie.
Zastosowanie zewnętrzne melisy lekarskiej
Inhalator na ból gardła: Parzyć po łyżce melisy, tymianku, lawendy i mięty w litrze wody. Inhalować przez 10 minut.
Płukanka do włosów: 3 łyżki liści zalać szklanką wody, podgrzewać 15 minut, przecedzić i używać do płukania włosów.
Olejek melisowy: 10 kropli olejku z melisy rozcieńczyć w 20 ml oleju migdałowego. Stosować do masażu.
Melisa w kuchni
Melisa lekarska dodaje cytrynowego aromatu potrawom. Można ją używać do sałatek, surówek, sosów, majonezu i napojów orzeźwiających. Świeże listki melisy można dodać do herbaty, aby wzbogacić jej smak.
Przepis na sernik z melisą
Na ciasto: 1 szklanka mąki, 100 g masła, szczypta soli. Nadzienie: 550 g twarogu, ¾ szklanki posiekanej melisy, 2 jajka, 50 g masła, 2 łyżki miodu. Ciasto piec w 200°C przez 15 minut, nadzienie piec 45 minut do uzyskania złotego koloru.
